جهان بستر پدیده ها

مرتبه بزرگی

P025_1

مرتبه بزرگی

Order of Magnitude  مرتبهٔ بزرگی (طول)

مرتبهٔ بزرگی  یکی از مقوله های مشترک بین همه شاخه های علوم است.

اگر عددی را بصورت نماد علمی نمایش بدهیم مقدار توان 10 آن عدد که یک عدد صحیح میباشد، همان تخمین مرتبه بزرگی است؛ البته مقدار حقیقی قبل از ضرب نیز میبایست گرد شود.

می‌توان مرتبه بزرگی را بصورت لگاریتم طبیعی هم تعریف کرد که اینجا هم فقط قسمت صحیح لگاریتم مد نظر است. مثلاً برای 6800 مقدار تخمین مرتبة بزرگی برابر 4 است و همچنین برای 0.0068 مقدار مرتبه بزرگی منفی2 است.

وقتی در گفتگوهای روزمره هم می‌گوییم درآمد کسی 7 رقمی ‌است منظور مرتبهٔ بزرگی بین 6 و 7 یعنی رقمی در حدود یک میلیون و ده میلیون است. و یا اگر بگوییم کسی درآمد میلیاردی دارد تخمین مرتبه بزرگی آن +9 است.

اما شاید مشهورترین تعریف برای مرتبة بزرگی در فیزیک باشد؛ آنهم برای طول که واحد آن متر است.

همة ما با ابعادی چون کیلومتر و میلی‌متر و شاید نانو متر آشنا هستیم که مرتبة بزرگی آنها به ترتیب +3 و -3 و -9 است.

ولی جالب است بدانید که طول پلانک که از نظر تئوری کوچکترین طول قابل اندازه‌گیری است دارای مرتبه منفی35 میباشد.

از دیگر سو، جهانِ قابل مشاهده دارای مرتبة بزرگی +26 میباشد یعنی 880 یوتامتر!